2 Voedings- en dieetkunde - 2VD - Onderdelen - Bio-organische chemie    Component behoort tot O.O.: Biomedische wetenschappen 2 Afstudeerrichting: VD:Voedings- en dieetkunde Code: 20107 Academiejaar: 2008-2009 Type: kernondersteunend Niveau: uitdiepend Programmajaar: 2 Periode binnen het modeltraject: P:4 Aantal studiepunten: nvt Wegingscoëfficient: 40 Totaal aantal contacturen: 32 Totaal studietijd: 93,6 Deeltijds programma: Vrijstelling of overdracht: niet mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Lector(en): Dhont Karin   KORTE OMSCHRIJVING Organische verbindingen nemen een belangrijke rol in ons leven in.  De cursus Bio-organische chemie geeft een overzicht van de belangrijkste bio-moleculen.  De eigenschappen van deze bio-moleculen zijn niet los te koppelen van hun chemische samenstelling en hun bijhorende reacties. Het is dus noodzakelijk om kennis te hebben over de onderliggende “bio”-organische chemie. Deze cursus vormt een basis voor de cursus “humane biochemie”. COMPETENTIEGERICHTE LEERDOELEN  Dit opleidingsonderdeel draagt in het bijzonder bij tot het realiseren van volgende opleidingsdoelen (eindtermen) Algemene competenties VD102 Denk- en redeneervaardigheid bezitten VD103 Ingesteldheid tot levenslang leren VD106 Het verwerven en verwerken van informatie Algemene beroepsgerichte competenties VD210 Op een systematische manier naar oplossingen werken: correct omschrijven en analyseren van de probleemsituaties, de problemen opdelen en onderscheiden van hoofd- en bijzaken, logisch redeneren, nauwkeurig te werk gaan. VD212 Op een systematische manier naar oplossingen werken (2): opzoeken van informatie, trekken van gegronde conclusies uit de beschikbare informatie, uitwerken van zinvolle en rationele oplossingen/strategieën en kunnen omzetten van deze oplossingen in praktische actieplannen. Beroepsspecifieke competenties SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN De student vermeerdert zijn/haar kennis van de bio-organische chemie als basis voor de humane biochemie. Na deze lessenreeks kent de student: Verschillende functionele groepen in bio-moleculen De belangrijkste bio-organische reacties De belangrijkste bouwstenen van bio-moleculen Basisbeginselen van de organische reactie De belangrijkste bio-organische bouwstenen (aminozuren, eiwitten, heterocyclische en aromatische verbindingen) Nucleotiden en nucleïnezuren Enzymen en co-enzymen Vitaminen VEREISTE BEGINCOMPETENTIES Opleidingsonderdelen waarvoor voorafgaand credits dienen behaald te zijn student is geslaagd voor 1VD of heeft credits behaald voor voedingswetenschappen 1 en algemene chemie. Opleidingsonderdelen die vooraf dienen gevolgd te zijn geen Andere begincompetenties Zie lijst begincompetenties opleiding VD. LEERINHOUDEN Inleidende begrippen van de (bio)-organische chemie de begrippen orbitalen en hybridisatie voorstelling van hybride orbitalen in moleculen aromaticiteit structuur van de meest voorkomende functionele groepen en moleculen basis naamvorming  van deze functionele groepen concrete voorbeelden van deze functionele groepen in bio-systemen Aminozuren Structuur en naamgeving Bespreking en eigenschappen van de 20 aminozuren Zuur-base eigenschappen – zwitterion – pK Eiwitten peptidebinding peptiden aminozuursamenstelling en volgorde basisch (N-terminaal)/ zuur ( C-terminaal) eind structuur (primair, secundair, tertiair) interacties (H-bruggen, Elektrostatische interacties, Dipool interacties, Disulfide, Van der Waals interacties, Hydrofoob) Organische reacties: basisbegrippen hoe  en reactie begrijpen reactiecoördinaat, evenwicht, overgangstoestand, intermediairen (carbokation, canbanion en radicaal) kort overzicht van de belangrijkste reacties o additie o substitutie o eliminatie o omleggingsreactie o radicalaire reacties o oxidaties o reducties enkele concrete voorbeelden van belangrijke bio-reacties o hydrolyse o decarboxylatie o condensatie o decarboxylering o deaminering o transaminering Aldehyden en ketonen structuur, voorkomen  en belangrijkste reacties van enkele belangrijke moleculen o keto-enol evenwichten o oxidaties o condensatiereacties Carbonzuren - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - decarboxylering van carbonzuren (cfr citroenzuurcyclus) Alkoholen en thiolen - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - belangrijkste reacties (radicalaire reacties, thiolen als antioxidant, oxidaties van thiolen, vorming van disulfide) Fosfaten, esters, fosfaatesters, disulfide - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - hydrolysereacties Aromatische verbindingen - structuur en voorkomen van belangrijke moleculen - Congeneren (PCB’s, Dioxines, Polair, apolair karakter, opstapeling in vetweefsel Heterocyclische verbindingen Vijfringsystemen - structuur en voorkomen van belangrijke moleculen - profirinesysteem - heem Zesringsystemen - pyridine - pyrimidine - purinebasen Nucleosiden, nucleotiden en nucleinezuren - Nucleosiden, Nucleotiden - Di- trinucleotiden - Diesters - Opbouw ATP, AMP, camp, coenzyme A - DNA (Primaire, Secundaire structuur, H-bruggen) - RNA Enzymen en co-enzymen - structuur - indeling - kinetiek van katalyse Co-enzymen: structuur - CoA - NADP - FAD - Thiamine - Thyaminepyrofosfaat - pirydixalfosfaat Vitaminen - structuur van de belangrijkste vitaminen - eigenschappen (oplosbaarheid, enzyme functie) STUDIEMATERIAAL Noodzakelijke leermiddelen Cursus bio-organische chemie (P. Vandevelde) Inleiding tot de bio-organische chemie, J.F.J. Engbersen, AE. De            Groot, Wageningen Pers, 1995, ISBN 9074134955 Bouwdoos moleculen Extra materiaal aangereikt via Blackboard (links, lespresentaties, extra    oefeningen) en internet Mindmaps FAQ Aminozuren:     http://www.biology.arizona.edu/biochemistry/problem_sets/aa/aa.html Aanbevolen leermiddelen 'Organic Chemistry', Mc Murry, J., Brooks/Cole-Thomson Learning,         2004, ISBN 0-534-42005-2 ‘Sesam Atlas van de biochemie’, Koolman, J., Röhm, K.-H., SESAM,      2004, ISBN 90-5574-433-3 “Inleiding tot de levensmiddelenchemie”, Ruiter, A., Elsevier         Gezondheidszorg, 2002, ISBN90-352- 2513-9 Literatuur voorhanden in bib        WERKVORMEN Soort werkvorm uren   % hoor- en werkcolleges: 28  lesuren   27,45 practicum en oefeningen: 0  lesuren   00,00 vormen van groepsleren:  lesuren   00,00 studietijd buiten contacturen: 70  klokuren   68,63 Verdere toelichting: Gedurende de lessenreeks worden door de verantwoordelijke lector verschillende vragen gesteld in het discussieforum van de elektronische leeromgeving.  Deze vragen behandelen belangrijke ‘randonderwerpen’ die nodig zijn voor het begrijpen van de lessen.  De studenten lossen deze vragen op binnen dit forum.  De antwoorden op deze vragen komen aan bod tijdens het laatste hoorcollege EVALUATIE Eerste examenperiode INT4-4: Schriftelijke toets met kennis- , inzichts- en toepassingsvragen, zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als openvragen waarbij de student bewijst dat hij voldoende kennis heeft van verschillende functionele groepen in bio-moleculen, de belangrijkste bouwstenen van bio-moleculen, de organische reactie, structuur en eigenschapen van de belangrijkste bio-moleculen en bewijst dat hij in staat is om relevante chemische informatie te verwerken.   studenten die afwezig zijn op deze toets krijgen een A en behalen dus A voor het volledige opleidingsonderdeel 'biomedische wetenschappen 2'   Berekening score voor een opleidingsonderdeel dat bestaat uit meerdere componenten: zie periodeboek onder 3. Overzicht van de lesweken - punt 6. toetsing.     tijd voor examinering uren 4 %    03,92 Tweede examenperiode studenten die niet geslaagd zijn voor het opleidingsonderdeel ‘biomedische wetenschappen 2' leggen deze examenperiode  één integratieve toets over de drie compontenten (periode 4&5) opnieuw af     Berekening score voor een opleidingsonderdeel dat bestaat uit meerdere componenten: zie periodeboek onder 3. Overzicht van de lesweken - punt 6. toetsing.